¿Existe un deporte educativo?papel de la competiciones deportivas en el proceso de socialización del niño

  1. Cruz Feliu, Jaume 1
  2. Boixadós Anglès, Mercè 1
  3. Torregrosa, Miquel 1
  4. Mimbrero Palop, Jordi 1
  1. 1 Universitat Autònoma de Barcelona
    info

    Universitat Autònoma de Barcelona

    Barcelona, España

    ROR https://ror.org/052g8jq94

Journal:
Revista de psicología del deporte

ISSN: 1132-239X 1988-5636

Year of publication: 1996

Volume: 5

Issue: 2

Pages: 111-134

Type: Article

More publications in: Revista de psicología del deporte

Abstract

En este trabajo se exponen, en primer lugar, unas consideraciones generales sobre el proceso de socialización del niño/a a través del deporte, resumiendo las posturas que consideran el deporte como un entorno positivo, negativo o neutro en el proceso de socialización infantil. A continuación, se describen una serie de investigaciones llevadas a cabo por el equipo de Psicología del Deporte de la Universitat Autònoma de Barcelona sobre valores, actitudes y conductas relacionadas con el fairplay en futbolistas jóvenes y profesionales, utilizando entrevistas, cuestionarios y registros de observación. Finalmente, se describen algunas de las posibles causas del deterioro del fairplay en las competiciones infantiles y unas recomendaciones generales para entrenadores, padres y organizadores de competiciones infantiles, a fin de que éstas constituyan un entorno saludable para los niños y niñas.

Funding information

Este trabajo ha sido realizado, en parte, gracias a una subvención del Consejo Superior de Deportes (51/Sub95/CSD)

Funders

  • Consejo Superior de Deportes Spain
    • 51/Sub95/CSD

Bibliographic References

  • Albinson, J. (1973). Professionalized attitudes of volunteer coaches. International Review of Sport Sociology, 8, 77-88.
  • Alonso, C., Boixadós, M. y Cruz, J. (1995). Asesoramiento a entrenadores de baloncesto: efectos de la motivación deportiva en los jugadores. Revista de Psicología del Deporte, 7-8, 135-146.
  • Barnett, N. P; Smoll, F .L. y Smith, R. E. (1992). Effects of enhancing coach-athlete relationships on youth sport attrition. The Sport Psychologist, 6, 111-127.
  • Boixadós, M. ; Torregrosa, M.; Mimbrero, J. y Cruz, J. (1995). Elabaració d’un Instrument per a l’observació del Fairplay en futbol. En Actes de les XII Jornades de l’Associació Catalana de Psicologia de l’Esport. Barcelona: ACPE. (en prensa)
  • Boixadós, M. y Cruz, J. (1995a). Construction of a fairplay attitude scale in soccer. En R. Vanfraechem- Raway y Y. Vanden Auweele (Eds.) Proceedings IXth European Congress on Sport Psychology, vol. I (pp 4-11). Bruselas: FEPSAC.
  • Boixadós, M. y Cruz, J. (1995b). Evaluación del fairplay en futbolistas jóvenes. Revista Española de Educación Física y Deportes, 2, (3), 13-22.
  • Bredemeier, B. J. (1985). Moral reasoning and the perceived legitimacy of intentionally injurious sport acts. Journal of Sport Psychology, 7, 110-124.
  • Bredemeier, B. J., Weiss, M. R., Shields, D. L. y Shewchuk,R. M. (1986). Promoting moral growth in a summer sport camp: The implementation of theoretically grounded instructional strategies. Journal of Moral Education, 15, 212-220.
  • Brustad, R. J. (1988). Affective outcomes in competitive youth sport: The influence of intrapersonal and socialization factors. Journal of Sport and Exercise Psychology, 10, 307-321.
  • Brustad, R. J. (1992). Integrating socialization influences into the study of children’s motivation in sport. Journal of Sport and Exercise Psychology, 14, 59-77.
  • Call, J., Berbel, G., Boixadós, M. y Cruz, J. (1991). Factors associats a la percepció de les infraccions al reglament de futbol en nois i noies en edat escolar. En Actes de les VII Jornades de l’Associació Catalana de Psicologia de l’Esport. (pp.152-158). Barcelona: ACPE.
  • Case,B. W. , Greer, H. S. y Lacourse, M. G. (1987). Moral judgment development and perceived legitimacy of spectator behavior in sport. Journal of Sport Behavior, 10, 147-156.
  • Coakley, J. J. (1990). Sport in society: Issues and controversies (4th ed.). St. Louis: Times Mirror/Mosby.
  • Cruz, J. (1987). Aportacions a la iniciació esportiva. Apunts. Educació Física, 9, 10- 18.
  • Cruz, J. (1992). Causes de la violència en l’esport infantil i intervencions psicològiques per a promoure el fairplay. En Actes de les VII Jornades de l’Associació Catalana de Psicologia de l’Esport (pp.159-166). Barcelona: ACPE.
  • Cruz, J. (1994). L’assessorament psicològic a entrenadors: experiència en bàsquet d’iniciació. Apunts. Educació Física i Esports,35, 5-14.
  • Cruz, J., Boixadós, M., Valiente, L., Ruíz, A., Arbona, P.,Molons, Z., Call, J., Berbel, G. y Capdevila, L. (1991). Identificación de valores relevantes en jugadores jóvenes de fútbol. Revista de Investigación y Documentación sobre las Ciencias de la Educación Física y del Deporte, 19, 81-99.
  • Cruz, J.; Capdevila, Ll.; Boixadós, M.; Pintanel, M.; Alonso, C.; Mimbrero, J. y Torregrosa, M. (1996). Identificación de conductas, actitudes y valores relacionadas con el fairplay en deportistas jóvenes. Informe final del proyecto. Consejo Superior de Deportes: Madrid
  • Devereux, E. C. (1978). Backyard versus little league baseball: The impoverishment of children’s games. En R. Martens (Ed.), Joy and sadness in children’s sports. (pp.115-131). Champaign: Illinois: Human Kinetics.
  • Devís, J. y Peiró, C. (1992). Nuevas perspectivas curriculares en educación física: la salud y los juegos modificados. Barcelona: INDE.
  • Fallarás, C. (1996). Una formación en contínuo movimiento. La Vanguardia, 11 de Septiembre, p. 21.
  • García Ferrando, M. (1986). Un únic model: l’esport de competició. Apunts d’Educació Física, 3, 9-14.
  • García Ferrando, M. (1990). Aspectos sociales del deporte. Madrid: Alianza Deporte.
  • Gordillo, A. (1992). Orientaciones psicológicas en la iniciación deportiva. Revista de Psicología del Deporte, 1, 27-36.
  • Greendorfer, S. L. (1992). Sport socialization. En T. S. Horn (Ed.), Advances in sport psychology (pp. 201-218). Champaign, Ill. Human Kinetics.
  • Gutierrez, M. (1995). Valores sociales y deporte. Madrid: Gymnos.
  • Gutiérrez, M. (1996). ¿Por que no utilizar la actividad física y el deporte como transmisores de valores sociales y personales?. Revista Española de Educación Física i Deportes, 3(1), 39-42.
  • Haywood, K. M. (1986). Modification in youth sport: a rationale and some examples in youth basketball. En M.R. Weiss y D. Gould (Eds.), Sport for children and youths (pp. 179-185). Champaign, Ill.: Human Kinetics.
  • Horn, T. S. (1985). Coaches’feedback and changes in children’s perceptions of their physical competence. Journal of Educational Psychology, 77, 174-186.
  • Jones, J. G. y Pooley, J. C. (1982). Cheating in sport: an international problem. International Journal of Physical Education, 19 (3), 19-23.
  • Knoppers, A. (1985). Professionalization of attitudes: A review and critique. Quest, 37, 92-102.
  • Knoppers, A., Schuiteman, J. y Love, B. (1986). Wining is not the only thing. Sociology of Sport Journal, 3, 43-56.
  • Lee, M. J. (1990). Summary of agreed interview procedures. Committee for the Development of Sport. Documento DS-SR (90) 22. Estrasburgo: Council of Europe.
  • Lee (1993), Why are you coaching children?. En M. Lee (Ed.), Coaching children in sport. (pp. 27-38). Londres: Spon.
  • Lee, M. J. y Cook, C. (1990). Review of the literature on fairplay with special reference to children’s sport. Strasbourg: Council of Europe.
  • Lewko, J. H. y Ewing, M. E. (1980). Sex differences and parental influence in sport involvement of children. Journal of Sport Psychology, 2, 62-68.
  • Lombardo, B. (1982). The behavior of youth sport coaches: Crisis on the bench. Arena Review, 6, 48-55.
  • McElroy, M. y Kirkendall, D. (1990). Significant others and professionalized attitudes. Research Quaterly for Exercice and Sport, 51, 645-653.
  • McPherson, B. D. y Brown, B. A. (1988). The structure, processes and consequences of sport for children. En F. L. Smoll, R. A. Magill y M. J. Ash (Eds.), Children in sport. (3a Ed. pp. 265-286). Champaign, Ill.: Human Kinetics.
  • Morales, P. (1988). Medición de actitudes en psicologia y educación. Donostia: Ttarttalo.
  • Ogilvie, B. y Tutko, T. (1971). Sport: If you want to build character, try something else. Psychology Today, 5, 60-63.
  • Orlick, T. (1986). Evolution in children’s sport. En M. R.Weiss y D.Gould (Eds.), Sport for children and youths (pp. 169-178). Champaign, Illinois: Human Kinetics.
  • Orlick, T. (1990). Libres para cooperar, libres para crear. Barcelona: Paidotribo.
  • Passer, M.V. (1983). Fear of failure, fear of evaluation, perceived competence, and self-esteem in competitive trait-anxious children. Journal of Sport Psychology, 5, 172-188.
  • Puig, N. (1992). Itineraris esportius de la població juvenil. Una aproximació sociológica. En Actas VII Jornades de l’Associació Catalana de Psicologia de l’Esport. (pp. 11-35). Barcelona: Geses.
  • Romance, T. J., Weiss, M. R., y Bockoven, J. (1986). A program to promote moral development through elementary school physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 5, 126-136.
  • Ruíz, A.; Martínez, F. ; Mateu, G.; Monfort, M; Martin, M.; Ferrández, J. M.; Bou, A. y Cruz, J. (1989). Obsevació i intervenció psicològica amb entrenadors de joves esportistes . En Actas V Jornades de Psicologia de l’Activitat Física i l’Esport (pp. 93-103). Barcelona: ACPE.
  • Saura, J. (1996). El entrenador en el deporte escolar. Lleida: Institut d’Estudis Ilerdencs.
  • Scanlan, T. K. y Lewthwaite, R. (1986). Social psychological aspects of competition for male youth sports participants: IV. Predictors of enjoyment. Journal of Sport Psychology, 8, 25-35.
  • Shields, D. L. y Bredemeier, B. J. (1994). Character development and physical activity. Champaign, Illinois: Human Kinetics.
  • Silva, J. M. (1981). Normative compliance and rule violating behavior in sport. International Journal of Sport Psychology, 12, 10-18.
  • Silva, J. M. (1983). The perceived legitimacy of rule violating behavior in sport. Journal of Sport Psychology,5, 438-448.
  • Smith, M. D. (1988). Interpersonal source of violence in hockey: the influence of parents, coaches and teammates. En F.L. Smoll, R. A. Magill y M. J. Ash (Eds.). Children in Sport (pp. 301-313). Champaing, Illinois: Human Kinetics.
  • Smith, R. E.; Smoll, F. L. y Curtis, B. (1979). Coach effectiveness trainig: a cognitivebehavioral approach to enhancing relationship skills in youth sports coaches. Journal of Sport Psychology, 1, 59-75. Traduccion en J. Cruz y J.Riera (Eds.), Psicología del deporte: aplicaciones y perspectivas. (pp. 118-139). Barcelona: Martínez Roca.
  • Smoll, F. L. y Smith, R. E. (1987). Sport psychology for youth coaches. Washington: National Federation for Catholic Youth Ministry.
  • Telama, R. (1986). Consideraciones socioeducativas del deporte: aspectos pedagógicos del deporte para la juventud. Dirección Deportiva, 28, 21-26.
  • Thompson, J. (1993). Positive coaching: building character and self-esteem through sports. Dubuque,Ia: Brown and Benchmark.
  • Torregrosa, M.; Mimbrero, J.; Boixadós, M. y Cruz, J. (1996). Comportamientos relacionados con el fairplay en futbolistas de iniciación y profesionales. En Actas del IV Congreso de la Asociación Eespañola de Investigación Social Aplicada al Deporte. Esplugues de Llobregat: AEIAD. (en prensa)
  • Underwood, J. (1978). Taking the fun out of a game. En R.Martens (Ed.), Joy and sadness in children’s sports. (pp. 115-131). Champaign, Illinois: Human Kinetics.
  • Unisport (1993). Juega limpio en el deporte. Málaga: Unisport.
  • Watson, G. G. (1986). Sport, socialization and education. Parkside: Australian Council for Health, Physical Education and Recreation.
  • Webb, H. (1969). Professionalization of attitudes toward play among adolescents. In G. Kenyon (Ed.), Aspects of Contenporary Sport Sociology (pp. 161-179). Chicago: Athletic Institute.
  • Weinberg, R. S. y Gould, D. (1996). Fundamentos de psicología del deporte y el ejercicio físico. Barcelona: Ariel Psicología.
  • Whitehead, J. (1987). Why children take part. ISCIS Journal, 1 (1), 23-31.